İNTERNET VE TARİHÇESİ

İnternet: Belirli bir amaç için bilgi alıp vermek üzere birbirine bağlanmış bilgisayarların oluşturduğu uluslararası bilgisayar haberleşme şebekesi internet olarak tanımlanır.

İnternet kelimesi International Network (Uluslararası Ağ) kelimelerinin birleşmesinden meydana gelmiştir.

İnternet dünyanın bir ucundaki bir bilgisayardan dünyanın başka bir ucundaki bilgisayara bilgi aktarımına olanak sağlar.

İlk e-posta (e-mail)

70’li yıllar internet fikrinin hızla geliştiği yıllar oldu.

Elektronik posta ortaya çıktı ve İngiltere Kraliçesi’nin 1976 yılında ilk e-mailini göndermesiyle internet fikri popüler hale gelmeye başladı.

Türkiye’de İnternetin Doğuşu

12 Nisan 1993′te de Ankara-Washington arasında kiralık hatla kurulan bağlantı ile Türkiye internetle tanıştı. 12 Nisan tarihi Türkiye’de İnternet’in Doğum Günü olarak kutlanmaktadır. Aynı yıl ODTÜ ve Bilkent üniversiteleri ilk Türk web sitelerini yayına verdi.

İnternet Hizmetleri ve İnternette Kullanılan Kavramlar

İnternet ve Alan Adları

İnternette veri iletişimi belirli bir düzen içerisinde yapılmaktadır.

 Eğer bir bilgiye erişmek istiyorsak o bilginin bulunduğu adresini de bilmemiz gerekir. Bu adres: IP adresi veya Alan adıdır(domain name). IP’ler sayılarla ifade edilmektedir ve akılda kalması zordur. Bu nedende alan adı sunucuları IP’leri çözümleyerek alan adına dönüştürür.

Örneğin

194.27.20.4 IP iken www.akdeniz.edu.tr alan adıdır. Alan adları URL olarak da ifade edilebilir.

Herhangi bir web sitesinin İP sini öğrenmek için;

Dos işletim sistemine geçiş yapılarak (çalıştır kısmına cmd yazıp enter yaparak) “ping siteadi” yazılıp enter tuşuna basılır.

Örneğin www.akdeniz.edu.tr adresinin İP si için

ping www.akdeniz.edu.tr yazılıp enter tuşuna basılır.

Ülkemizde alan adı işlemlerini Orta Doğu Teknik Üniversitesi www.nic.tr adresinden gerçekleştirmektedir.

Bir internet sitesi yayınlayabilmek için Alan Adı(Domain) ve Kiralık Alan(Host)a ihtiyaç vardır.

Üst Seviye alan adları

·         gov  :  Hükümet kuruluşları 

·         edu  :  Eğitim kurumları (üniversiteler gibi) 

·         org  :  Ticari olmayan, kar amacı gütmeyen kuruluşlar 

·         com :  Ticari kuruluşlar 

·         mil   :  Askeri kuruluşlar 

·         net   :  Servis Sunucuları (Internet Servis Sağlayıcıları gibi)

·         İnt    :  Uluslararası organizasyonlar, kuruluşlar

·         K12  :  Özel Eğitim Kurumları ve Kolejler

 

İnternet Hizmetleri

Hükümet kuruluşları e-devlet kapsamında vatandaşlarının devlet dairelerindeki işlemlerini daha hızlı gerçekleştirmek için internet sitelerini geliştirmektedir.

Bankalar internet üzerinden şubesiz bankacılık yaparak, daha fazla müşteri potansiyeli ve müşteri memnuniyeti için çalışmalar yapmaktadır.

Kariyer siteleri aldıkları reklamlar karşılığında iş ve eleman arayan insanları buluşturmaktadır.

Kimi internet sitelerinde yatırımcılar ürünlerini pazarlamakta, kimi genç girişimciler kendilerine mantıklı gelen alanlarda internet üzerinde ticaret yaparak internetin sağlamış olduğu avantajları değerlendirmektedir.

Arama motorlarını kullanarak bilgi edinme,  mesajlaşma ve elektronik posta alma / gönderme internette sağlanan hizmetlerin sadece belli başlı olanlarıdır.

İnternette Kullanılan Terimler

ADSL: Ses ve veri iletimini aynı anda yapan teknolojidir.

Anti-virüs Yazılımı: Bilgisayarınızın disklerinde bilinen veya potansiyel virüsleri arayıp bulan ve yok eden bir program türüdür.

Bandwidth : Bant genişliğidir. Bir ağ kablosunun taşıyabileceği maksimum veri miktarı, bps (bit per second) birimi ile ölçülür.

Bit rate : Bit hızıdır. Sayısal iletişimde, bir iletişim ağının belirli bir noktasından saniyede geçen bit sayısını gösterir. Veri transfer hızı da denir.

Bluetooth : Mobil telefonların, bilgisayarların ve diğer mobil cihazların birbirleriyle, ev ve iş yerlerindeki kısa dalga kablosuz bağlantıları kullanan telefon ve bilgisayarlarla kolaylıkla bağlantı kurabilmelerini sağlayan donanımdır.

Browser : Web'de yayınlanan bilgiyi aramak için kullanılan bir yazılımdır. En çok kullanılanları; MS Internet Explorer, Netscape, Opera vb.’dir.

COM port : İletişim yuvası. Bilgisayarlarda dışardan modem gibi cihazların takıldığı yuvadır

Command : Komut. Kullanıcının bilgisayarın işletim sistemine veya bir uygulama programına, bir servisi uygulaması için verdiği özel emirdir.

Cookie : Bir Web sitesinin sabit diskinize yerleştirdiği bilgi. Daha sonra tekrar o siteyi ziyaret ettiğinizde bu bilgi sayesinde sizi hatırlayacaktır.

Data rate : Veri hızı. Belirli bir sürede bir yerden başka bir yere iletilen sayısal veri miktarıdır.

Default : Kullanıcı bir ayar parametresini veya herhangi bir değeri belirlemediği zaman, uygulamanın kullandığı daha önceden belirlenmiş sabit bir değer veya ayar parametresidir.

Device driver : Cihaz sürücü. Bilgisayara takılmış belirli tipteki bir cihazı kontrol eden program.

Domain name system (DNS) : Alan ismi sistemi. İsimlerin IP (İnternet Protocol) adreslerine dönüştürülme yoludur.

Download : İndirme. Bir dosyanın bir bilgisayardan diğerine iletilmesi.

e-mail : e-posta. İletişim kanalları kullanılarak bilgisayar üzerinden mesaj alışverişi.

Encoder : Sayısal ses teknolojisinde, wav ses dosyalarını MP3 dosya formatına dönüştüren programdır.

File formats : Dosya formatları. Kullandığınız her programda dosyalar belli formatlarda kaydedilir.

File transfer : Dosya transferi.

Firmware : ROM'a yüklenmiş yazılım komutlarıdır.

FTP (File Transfer Protocol) : İnternet üzerinde dosya alışverişini basitleştiren standart bir İnternet protokolüdür.

GPRS (General Packet Radio Service) : Paketlere dayalı bir kablosuz iletişim sistemi.

GSM (Global System for Mobile communication) : Avrupa'da yaygın olarak kullanılan sayısal bir mobil telefon sistemi.

Header : Başlık..

Home page : Ana sayfa. Bir Web sitesinin ana sayfası, bir ziyaretçi siteye bağlandığında göreceği ilk ekran.

Hosting :İnternet siteleri için kiralık alan.

HTML (HyperText Markup Language) : Web sayfası yaparken kullanılan İnternet yazılım dili tipidir.

HTTP (HyperText Transfer Protocol) : İnternet üzerinde dosya (metin, grafik görüntüler, ses, video veya diğer mültimedya dosyaları) alışverişi için kurallar dizisi.

Internet: (Internaional Network) Dünyadaki bilgisayarların birbirine bağlanmasını sağlayan, bilgisayarlar, router'lar ve kablo bağlantılarından oluşan global ağ.

Intranet: Kullanıcıları birbirine bağlamak için internetle aynı teknolojiyi kullanan dâhili bir ağ, ortak bir arayüz sağlamak için daha çok browser'lar kullanılır.

LAN switch: Yerel alan ağı anahtarı.

Linux: PC kullanıcılarına ücretsiz veya ucuz bir işletim sistemi     sağlamayı hedefleyen Unix benzeri bir işletim sistemi.

Multimedia: Metin, ses ve videonun birleşimi için kullanılır.

Network address: Ağ adresi.

Network Interface Card (NIC): Ağ arabirim kartı. Ağa bağlanması için bilgisayara takılan bir karttır.

Router: Birden fazla ağı birbirine bağlayan cihaz.

Server: Sunucu.

Spam: İnternet üzerindeki istenmeyen e-postalar.

TCP/IP : İnternetin temel iletişim dili veya protokolü.

Uploading: Bir sistemden diğerine, çoğunlukla da büyük bir sisteme yapılan dosya transferi.

Wireless: Kablosuz. Bir işareti kablo yerine atmosfer ortamını kullanarak taşıyan elektromanyetik dalgalarla yapılan iletişimdir.

İnternet Tarayıcısı

İnternette hizmet veren sunucu bilgisayarlardan gelen bilgi paketlerinin derlenmesi internet tarayıcıları tarafından yapılmaktadır. İnternet tarayıcısının en büyük özelliği, internet kullanıcısının haberleşme ihtiyaçlarını giderecek şekilde tasarlanmasıdır. Donanım açısından mükemmel bir bilgisayarınız ve mükemmel bir internet erişiminiz olsa bile, internet belgelerini sizin anlayabileceğiniz hale getiren tarayıcılar olmadan internetten faydalanamazsınız.

En yaygın internet tarayıcıları:

·         Chrome 5

·         Opera 10.5

·         Safari 5 

·         Firefox 3.6

·         Internet Explorer 8

İnternet Tarayıcısı Kısa Yolları

F5 : İnternet sayfasını yeniler.

F11 : Sayfayı tam sayfa gösterir. Tekrar basıldığında eski halini alır.

Ctrl+N : İlave yeni bir sayfa açar.

Alt+F4 : Açılan sayfayı kapatır.

Bckspc : Bir önceki sayfaya döner.

Ctrl +D:Sık kullanılanlara ekle.

İnternet Üzerinde Yapılan İşlemler

*Dosya Transferi ve FTP Protokolü

FTP protokolü yardımıyla internet üzerinden dosya transferi yapmanız mümkündür. FTP vasıtasıyla internette kolaylıkla bilgi yükleme ve alma işlemi yapılabilir.

İnternet Üzerinde Yapılan İşlemler

*Diske Kaydetme

İnternet tarayıcısı ve kullandığımız işletim sistemi, internet sayfalarında bulunan şekil, ses dosyası, animasyon gibi öğeleri bilgisayarımıza kaydetmemizi sağlamaktadır.

 àResimleri diske kaydetme ve yazdırma

 Veri, doküman, program (Download)
 àAçılan bir internet sayfasını kaydetme, yazdırma

İnternet Tarayıcısı

Açılan bir internet sayfasını kaydetme, yazdırma

İnternet ve Arama Motorları

Arama motorları devamlı olarak İnternette yapılan değişiklikleri tarayan ve internet sayfalarındaki bilgileri inceleyen bir yapıdır.

Bu motorları kullanarak bilgi edinmek istediğimiz bir konu veya çözüm hakkında arama yapabiliriz. Aranan bilgiye ait anahtar kelimeler, değerler, isimler vb. nitelikler girilerek arama işlemi yapılabilir.

Amaç parçayı bularak bütüne ulaşmaktır.

En çok kullanılan arama motorları:

·         Google

·         Yahoo

·         Altavista

·         Netscape

·         Bing

·         Yandex

 

Arama motorları üç bileşenden oluşur:

·         web robotu,

·         arama indeksi ve

·         kullanıcı arabirimi.

 

Arama Motorunda Sıralama Nasıl Yapılır?

 Arama motorları, web sayfalarını inceleyip kelimelerin kullanılma oranlarını, yerlerini ve şekillerini ölçer.

Bir kelime diğerlerine göre, çok sık olarak, hem başlıkta, hem yazılarda, hem resimlerin açıklamalarında kullanılmışsa, o sayfanın o kelimeye yönelik içeriğe sahip olduğu kanısına varılır.

O kelimeyle arama yapıldığında, o sayfa, kelimeyi daha az kullanan yada başlığında o kelimeye yer vermeyen sitelere göre daha üst sırada yer alır.

Arama Parametrelerinden birkaçı

1)+ parametresi

"ve" anlamına gelir. Arama satırına web sayfası yerine internet+sayfası yazarsak, arama motoru artık bize içinde sadece internet sayfası geçen dokümanları listeleyecektir.

 

Bu dokümanların içinde internet kelimesi ortada sayfası kelimesi başta veya sonda olabilir.

Arama Parametrelerinden birkaçı

2) “  “ parametresi

Yani "internet sayfası" yazıp aranmasını istediğimiz zaman,  içinde sadece internet ve sayfası yan yana geçen dokümanlar listelenecektir.

3) – parametresi

 Arama motorunun arama satırına  "internet sayfası" - eğitim yazarak aramasını istediğimiz zaman, arama motoru, içinde internet ve sayfası yanyana bulunan ama eğitim kelimesi içermeyen tüm dokümanları listeleyecektir.

4) filetype parametresi

filetype:ppt Powerpoint

filetype:doc Word

filetype:xls Excel

filetype:pdf AcrobatReader

filetype:rar Winrar

 

Örnek: voleybol filetype:pdf

5) site paremetresi

site:akdeniz.edu.tr Sadece Akdeniz.edu.tr sayfasında arama yapar.

Site:edu.tr Sadece üniversiteler arasında arama yapar

Örnek:  site:akdeniz.edu.tr voleybol

Örnek:  site:edu.tr voleybol filetype:ppt

 

Osmanlı+İmparatorluğu+Yükselme-Fransa-isyan yazarsak burada kastedilenler içerisinde

Osmanlı, İmparatorluğu ve yükselme kelimelerini içeren yalnız Fransa ve isyan kelimelerini içermeyen internet sayfalarını göster komutunu, arama motoruna vermiş oluruz.

 

ELEKTRONİK POSTA VE İNTERNET GÜVENLİĞİ

Elektronik Posta

Elektronik posta (e-posta), Internet üzerinde bilgisayarlar ve insanlar arasında bilgi alışverişini sağlayan ve en yaygın kullanılan Internet uygulamasıdır. E-posta istemci/sunucu prensibi ile çalışmaktadır. Mail okumak ve göndermek için kullanıcılar maillerinin geldiği ve gönderildiği bilgisayara, yani sunucuya erişmelidir.

E-posta adresi (mektuplarda olduğu gibi) mektubun gideceği adrestir.

E-posta adresi elektronik mesajların karşılıklı gönderilmesi için bilgisayarı ve kişiyi tanımlamaktadır.

Bu nedenle çoğunlukla, kişinin kullanıcı adı ve kullandığı sistemin internet adresinden oluşur.

e-posta adresi @ işareti ile ayrılmış iki kısımdan oluşmaktadır.

Birinci kısım kişinin kendi sistemindeki kullanıcı adını; ikinci kısım ise, bulunduğu sistemin adresini belirtmektedir.

E-posta adresi elektronik mesajların karşılıklı gönderilmesi için bilgisayarı ve kişiyi tanımlamaktadır.

Bu nedenle çoğunlukla, kişinin kullanıcı adı ve kullandığı sistemin internet adresinden oluşur.

Örn: info@huseyinduran.com

Kullanıcı adı kısmı internet adres yazım kurallarına uymak zorundadır.

işletmeeğitim@xxxxx.com >>>>>>yanlış

isletmeegitim@gmail.com>>>>>>doğru

İnternet Güvenliği

·         Virüsler, trojanlar, solucanlar, böcekler, DoS saldırıları, spam e-postalar internet trafiğini meşgul eden belli başlı problemlerdendir.

·         Bilgisayardaki işletim sistemleri açıkları nedeniyle yayılan zararlı yazılımlara karşı sadece internet kullanıcılarının değil, aynı zamanda her bilgisayar kullanıcısının önlem alması gerekmektedir.

·         Güvenli bir işletim sistemi için alınması gereken önlemler aşağıda sıralanmıştır:

·         İşletim sisteminin en son sürümü/versiyonu lisanslı olarak bilgisayara kurulmalıdır.

·         İşletim sistemine kullanıcı programları kurulmadan önce internet bağlantısı yapılarak hemen işletim sisteminin güncellenmesi yapılmalıdır.

·         İşletim sistemi güncellemesinden sonra lisanslı bir antivirüs programı kurulmalıdır.

·         Kurulan antivirüs programının güncelleme işlemi internet üzerinden yapılmalıdır ve otomatik olarak bu güncellemelere (live update) gün aşırı devam edilmelidir.

·         En önemli nokta ise güvenilirliğinden emin olmadığınız programları açmaktan, internet sitelerine girmekten, e-postaları okumaktan sakınmaktır.

 

Sunuyu indirmek için tıklayınız